Kirlilik Kontrolü ve Ekosistem Sağlığı (Su ve hava kirliliği izleme ve kontrolü, iyileştirme teknolojileri, Biyolojik çeşitlilik ve Ekosistem Koruma)

Kirlilik kontrolü ve ekosistem sağlığı, günümüzde çevresel sürdürülebilirliğin sağlanmasında kritik bir rol oynamaktadır. Hızla artan sanayileşme, şehirleşme ve tarımsal faaliyetler, su ve hava kirliliğini artırarak, ekosistemlerin dengesini tehdit etmekte ve insan sağlığını tehlikeye sokmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, her yıl milyonlarca insanın hava kirliliği nedeniyle erken yaşta hayatını kaybettiğini belirtmektedir. Bu bağlamda, su ve hava kirliliğini izlemek ve kontrol altına almak için geliştirilen ileri teknolojiler, çevresel iyileşme sürecinde önemli bir yere sahiptir.

Bölümümüzde, kirletici vasfı yüksek araçların trafikte neden olduğu hava kirliliğinin giderilmesi için bu araçlar yerine, elektrikli ve/veya hibrit araçlar gibi yeni nesil teknolojili çevre dostu araçların kullanılmasının sağlayacağı ekonmik ve sağlık etkilerinin belirlenmesine yönelik çalışmalar yürütülmektedir.  Hem mevcut duruma göre hem de araç filosundaki iyileşme senaryolarına bağlı olarak gözlenen hava kirliliği düzeylerinin neden olduğu sağlık etkisi değerlendirilmekte, hava kalitesindeki iyileşmeye bağlı olarak ortadan kalkan sağlık maliyeti hesaplanmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

Bölümümüzde, uydu gözlemleri ile hava kalitesinin tahmini ve izlenmesine yönelik çalışmalarda bulunmaktayız.  Uydu sensörleri ile atmosferdeki kirleticiler ve partikül maddeler gibi bileşenlerin yoğunluklarını, dağılımlarını ve hareketlerini tespit edebiliyoruz.  Uydu tabanlı hava kalitesi ölçümleri, özellikle geniş alanlarda veri toplamak için geleneksel yer tabanlı istasyonların ötesinde önemli avantajlar sunmaktadır.  Uydu gözlemleri ile elde edilen veriler, meteorolojik modeller ve yapay zeka algoritmaları ile birleştirildiğinde, hava kalitesinin gelecekteki durumuna dair daha doğru tahminler yapılabilmektedir. Bu tahminler, hava kirliliği yönetimi ve halk sağlığı açısından karar vericilere önemli bilgiler sağlamaktadır.

Hacettepe Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü’nde, kirliliğin izlenmesi ve kontrolü, biyolojik çeşitlilik ve ekosistem koruma alanlarında yenilikçi çözümlerin üretilmesi üzerine araştırmalar yürütüyoruz. Bu çalışmalarımız, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları'nın (SKA) 3. Amaç olan "Sağlık ve Kaliteli Yaşam" ile 6. Amaç olan "Temiz Su ve Sanitasyon" hedeflerine önemli katkılar sunmaktadır. Kirlilik kaynaklarının tespitinde sensörler, uzaktan algılama sistemleri ve büyük veri analizi kullanarak, hava kalitesinin iyileştirilmesine yönelik çözümler ve yaklaşımlar geliştiriyoruz. Ayrıca, ekosistem sağlığını korumak ve biyolojik çeşitliliği artırmak amacıyla, sürdürülebilir yönetim uygulamaları ile doğal kaynakların korunmasına yönelik projeler yürütüyoruz. Bu çabalar, hem insan sağlığını koruma hem de çevresel dengenin sağlanması için kritik öneme sahiptir ve ayrıca 15. Amaç olan "Karasal Ekosistemlerin Korunması, Sürdürülebilir Yönetimi ve Yenilenmesi" hedefleriyle de uyumludur.